Get smart about leadership

De wereld is de laatste decennia ingrijpend veranderd, maar over leiderschap denkt men nog steeds als in de vorige eeuw. Door de onverminderde nadruk op het individu zitten organisaties nog steeds met grote ego’s opgescheept. Het is daardoor vaak een apenrots en een wereld van uitersten: de top is door intern geharrewar niet in staat doortastend te handelen of barst uit zijn voegen van overmoed! De ellende van de afgelopen vijftien jaar voelt iedereen nog steeds. Het wordt nu dan toch echt tijd dat het roer om gaat bij leiderschapsvorming.

Get smart!, zoals Amerikanen dat mooi zeggen, de huidige internetgeneratie zit immers helemaal niet te wachten op een ‘grote leider’. Het is ook absurd dat men leiderschap altijd verbindt met een persoon. Er is zeker een andere invulling mogelijk, eentje waarbij ego’s weinig kans krijgen om tot ineffectieve leiders uit te groeien. Dat is een invulling die uitgaat van collectief leiderschap.

Collectief leiderschap gaat over een klimaat waarin medewerkers verantwoordelijkheid willen nemen. Een omgeving waarin medewerkers merken dat het zin heeft en loont om elkaar aan te spreken op ineffectief en ongewenst gedrag. Een droom voor velen en ook eentje die te verwezenlijken is.

Geef daarom invulling aan collectief leiderschap door medewerkers middelen te bieden waarmee ze elkaar scherp kunnen houden. Het belangrijkste daarbij is dat medewerkers overzicht krijgen, zodat ze doorlopend kunnen zien of iedereen écht doet waar de organisatie voor wil staan. Niet binnen hun eigen afdeling, want dat overzicht hebben ze wel, maar juist daarbuiten. Mensen zijn immers sociale wezens en ze laten zich sterk leiden door wat ze om hen heen zien gebeuren. Breek daarom met de eilandencultuur die zoveel organisaties kenmerkt, en rapporteer niet meer per afdeling, maar organisatiebreed.

Durf je belangrijkste rapportage voor de dagelijkse aansturing opnieuw te ontwikkelen en laat je daarbij leiden door waar medewerkers tegen aanlopen in hun dagelijkse werk. En daag jezelf uit alleen die zaken in het rapport op te nemen die echt bepalend zijn voor de uitstraling die je als organisatie wilt hebben. Sturen op het gewenste effect dus in plaats van op output. Je zult dan merken dat je de organisatie sterk kunt vereenvoudigen.

Zo’n organisatiebrede rapportage blijkt gemakkelijk op één A4tje te passen en ook nog eens heel betekenisvol te zijn voor leiding en medewerkers. Iedereen krijgt dezelfde informatie te zien en het is ook in één oogopslag duidelijk of de organisatie als geheel de juiste dingen doet. Met collectief leiderschap breng je daarom niet alleen licht in de tent, maar je creëert ook een urgentie om discipline te tonen. Verdoe je tijd daarom niet om de ideale leider te ontwikkelen, leiders zitten al in je organisatie :).

Dan Heath is de mede auteur van de managementbestseller Made to stick. In deze korte videoclip legt hij uit dat succesvol leidinggeven niet draait om bewustwording, maar om medewerkers te laten voelen dat verandering plaatsvindt. Veranderen lukt alleen als medewerkers voelen dat verandering plaatsvindt in gedrag van de hele organisatie.