De competente werknemer bestaat niet

De hype rond de competente medewerker is welbeschouwd onzinnig. Het is namelijk niet relevant of de individuele medewerker competent is in alle facetten die een organisatie belangrijk vindt, zolang de mensen die samen een klus moeten klaren als groep maar slagvaardig zijn. De ironie is echter dat organisaties vooral energie steken in individuele ontwikkelingsplannen en niet in het ontwikkelen van effectieve samenwerkingsmethoden, terwijl samenwerking juist het fundament is van iedere organisatie.

Elke hype zorgt bovendien voor een eigen dynamiek. Deze dynamiek ontstaat doordat leidinggevenden zich met het modebeeld gaan identificeren en hierdoor zichzelf, en impliciet ook hun medewerkers, als competent zien. Het gevolg is dat ze geen prikkel voelen om zich te verdiepen in hoe je goede samenwerking tot stand brengt en bewaakt. De gedachte is immers dat competente medewerkers zelfstandig weten te komen tot een goede onderlinge samenwerking.

De meeste leidinggevenden zijn er daarom niet op voorbereid als de praktijk weerbarstiger blijkt. Ze kunnen achteraf weliswaar bijsturen, maar dan is het spreekwoordelijke kalf al verdronken. Leidinggevenden die niet veronderstellen dat de benodigde samenwerking vanzelf ontstaat, hebben in de regel wel middelen ontwikkeld om tijdig te kunnen bijsturen.

Zo realiseerde de chemiereus Lyondell zich dat de mens altijd een zwakke schakel is in het werk, hoeveel je het belang van veilig gedrag ook benadrukt. Daarom bedacht de leiding dat het zinvol is bij te houden welke gebreken medewerkers aantreffen in het werk. De gedachte hierbij was dat je kunt voorkomen dat deze gebreken uitgroeien tot structurele afwijkingen en incidenten, door er aandacht voor te hebben. Deze preventieve aanpak blijkt zeer succesvol: sinds de invoering ervan is het aantal lekincidenten met 67 procent afgenomen.

De kracht van de aanpak van Lyondell is dat hij medewerkers een reden geeft en de middelen biedt om verantwoordelijkheid te nemen en doorlopend aandacht te hebben voor de samenwerking op het gebied van veiligheid. Lyondell stapte niet in de valkuil om te veronderstellen dat medewerkers vanzelfsprekend hun rol als rationeel denkende mensen zullen nemen. Hierdoor kon de leiding haar aandacht richten op het ontwikkelen van succesvolle samenwerkingsmethoden.

dit is de enige lange video op de website (5:42), maar zeker de moeite waard om te bekijken. Tony Hsieh is CEO van Zappos.com, een servicebedrijf die toevallig schoenen verkoopt zoals hij dat zelf zegt. Zappos.com heeft 1600 medewerkers en een omzet van meer dan een miljard dollar. Het interessante aan Tony’s verhaal is zijn visie op het creëren van een sterke bedrijfscultuur en hoe dat Zappos.com succesvol maakt.